Genel
Elektrik Pano İmalatı Aşamaları: Tasarımdan Devreye Almaya Kadar Tüm Elektrik Pano Üretimi Süreci
Elektrik pano imalatı, her aşaması ile enerji sistemlerinin güvenli ve düzenli çalışabilmesi için hayati önem taşır. Gerek endüstriyel tesislerde gerekse konut projelerinde elektrik panosu üretimi, sistemin verimliliğini ve sürdürülebilirliğini doğrudan etkiler.
Bu makalemizde, elektrik panosu nasıl üretilir sorusuna profesyonel bir bakışla yanıt veriyor; pano üretiminde tasarımdan montaja, boyamadan devreye almaya kadar tüm aşamaları detaylıca açıklıyoruz.
1. İhtiyaç Analizi ve Teknik Şartname
Elektrik panosu üretiminin ilk adımı, projenin teknik ihtiyaçlarının doğru şekilde analizidir. Bu analiz şu unsurları kapsar:
- Kullanım alanı (fabrika, bina, saha vb.)
- Gerilim ve akım değerleri
- IP koruma sınıfı gereksinimi
- Sertifikasyon ihtiyaçları (CE, TSE, ISO)
- Kullanılacak cihaz ve şalt malzemeleri
- Alan ölçüleri ve montaj koşulları
İhtiyaçları açıkça belirten bir teknik şartname, sonraki tüm süreçlerin omurgasını oluşturur.
2. Elektrik Pano Tasarımı (Mekanik ve Elektriksel)
Elektrik panosu üretiminde tasarım süreci, mekanik tasarım ve elektriksel tasarım olarak ikiye ayrılır:
Mekanik Tasarım:
- Pano boyutları, sac kalınlığı ve montaj şekli (duvar tipi, dikili tip vb.)
- Kablo giriş/çıkış yönleri
- Havalandırma sistemleri
- Pano içi donanım yerleşimi
Elektriksel Tasarım:
- Tek hat ve üç hat şemaları
- Bara sistemi planlaması
- Şalt cihaz yerleşimi
- Otomasyon ve sinyalizasyon ekipmanları
Bu tasarımlar genellikle Eplan, AutoCAD Electrical gibi CAD yazılımları ile hazırlanabilir.
3. Malzeme Seçimi ve Tedarik
Elektrik pano imalatı için kullanılacak tüm malzemeler, projeye özel seçilir. Kaliteli ve sertifikalı malzeme tercihi, uzun ömürlü ve güvenli panoların temelidir. Seçilen başlıca malzemeler:
- Galvanizli veya DKP sac
- CE ve TSE belgeli şalt malzemeleri (şalter, kontaktör, sigorta, röle vb.)
- Bakır bara, kablo ve klemensler
- Termik fanlar, filtreler, soketler
- Conta, kilit ve menteşe sistemleri
4. Mekanik İmalat Süreci
Sac Kesim ve Büküm:
Pano gövdesi üretimi CNC lazer makineleri ile başlar. Sac, teknik çizime uygun olarak kesilir ve bükülerek, ihtiyaca göre özel tasarım ya da standart pano formu oluşturulur.
4B. Montaj Plakası, Donanım Rayları ve Form 4B Uygulaması
Elektrik panosunun iç yapısı, hem işlevsellik hem de güvenlik açısından özenle tasarlanmalıdır. Bu aşamada montaj plakası, DIN rayları ve özellikle Form 4B iç bölümlendirme yapısı, sistemin uzun ömürlü, servis edilebilir ve güvenli çalışmasını sağlayan temel bileşenlerdir.
- Montaj plakası, genellikle galvaniz sacdan imal edilir ve tüm şalt malzemelerinin sabitleneceği ana yüzeyi oluşturur. Dayanıklılık, termal genleşme ve titreşim gibi parametreler dikkate alınarak panonun merkezine monte edilir.
- DIN rayları (TS35 standardına uygun), pano içine yerleştirilen sigorta, şalter, kontaktör gibi modüler ekipmanların kolay ve düzenli montajını sağlar. Yatay ve dikey ray kullanımı, pano içi yerleşimde esneklik kazandırır. Raylar, kablo kanalları ve havalandırma açıklıklarıyla birlikte konumlandırılarak hem montaj kolaylığı hem de iç hava dolaşımı sağlanır.
- Form 4B iç bölümlendirme, IEC 61439 standardına göre pano içindeki şalt ekipmanlarının, bara sistemlerinin ve harici kablo bağlantılarının birbirinden metal veya izole edici bölmelerle fiziksel olarak ayrılmasıdır. Bu yapı; bakım sırasında canlı parçalara teması engeller, arıza anında yayılımı sınırlar ve kullanıcı güvenliğini artırır.
Form 4B’nin Avantajları:
- Ana baralar, fonksiyonel üniteler ve harici bağlantılar ayrı bölmelerde yer alır.
- Her bir ekipman modülü bağımsız olarak çıkarılabilir veya servis edilebilir.
- Arıza durumlarında, diğer fonksiyonel ünitelerin etkilenme riski en aza iner.
- Kritik tesislerde (örneğin veri merkezleri, enerji üretim tesisleri) maksimum süreklilik ve güvenlik sağlar.
Bu yapılandırma, elektrik pano üretiminde kaliteyi ve operasyonel güvenliği artırarak uzun ömürlü ve sürdürülebilir sistemlerin kurulmasına olanak tanır.
Havalandırma ve Aksesuar Montajı:
Termik fan, filtre, menteşe, kilit ve contalar gövdeye entegre edilir. Böylece pano dış etkenlere karşı korunaklı hâle getirilir.
Boya İşlemi: Elektrostatik Toz Boya Uygulaması
Elektrik panosu gövdesinin çevresel etkilere karşı dayanıklılığını artırmak ve uzun ömürlü bir dış koruma sağlamak için elektrostatik toz boya uygulaması tercih edilir. Bu işlem aynı zamanda panoya estetik bir görünüm kazandırır. Boya işlemi aşağıdaki 7 teknik aşamada gerçekleştirilir:
- Yüzey Temizliği (Yağ Alma):
Sac yüzey, üretim sürecinden kaynaklanan yağ, kir ve metal talaşlarından arındırılır. Kimyasal yağ alma banyoları kullanılarak yüzey boya tutulumuna hazırlanır. - Durulama:
Kimyasal temizlik sonrası yüzey saf suyla durulanır. Bu işlem, kimyasal kalıntıların yüzeyde kalmasını engeller ve boya kusurlarını önler. - Fosfat Kaplama (Opsiyonel):
Korozyon direncini artırmak için fosfat kaplama yapılabilir. Bu adım, özellikle dış ortamda kullanılacak panolarda tercih edilir. - Kurulama:
Nemli yüzey, sıcak hava sirkülasyonlu kurutma fırınlarında tamamen kurutulur. Kurulama işlemi, boya uygulaması öncesi yüzeyin %0 nem içeriğine ulaşmasını sağlar. - Toz Boya Uygulaması:
Elektrostatik tabanca ile, seçilen RAL koduna uygun toz boya yüzeye eşit kalınlıkta püskürtülür. Statik yükleme ile sac yüzeye tutunan boya, fırınlama öncesi stabil şekilde sabitlenir. - Fırınlama (Polimerizasyon):
Boya kaplı parçalar, yaklaşık 180–200°C’de 15–20 dakika boyunca fırınlanır. Bu süreçte boya, yüzeye kalıcı olarak bağlanır ve sert bir yüzey tabakası oluşturur. - Soğutma ve Kalite Kontrol:
Fırından çıkan panolar, kontrollü ortamda soğutulur. Sonrasında boya kalınlığı, yüzey düzgünlüğü, renk homojenliği ve darbe dayanımı test edilerek kalite onayı verilir.
Bu işlemler sonucunda, elektrik panosu dış yüzeyi hem görsel olarak profesyonel bir görünüme kavuşur hem de IP koruma sınıfını destekleyen sağlam bir dış kaplama elde edilir.
6. Elektriksel Montaj ve Kablolama
Bu aşamada pano içerisine şalt malzemeleri ve elektrik donanımı ihtiyaca göre yerleştirilir:
- Ana bara sistemi oluşturulur (bakır baralar kesilir, delinir, izole edilir)
- Kesici, sigorta, kontaktör, röle gibi şalt elemanları monte edilir
- Kablolama yapılır, kablo uçları etiketlenir
- Topraklama baraları bağlanır
- PLC, HMI gibi otomasyon bileşenleri yerleştirilir (varsa)
Elektrik montaj süreci, hata toleransı düşük ve yüksek dikkat gerektiren bir aşamadır.
7. Test Süreci ve Kalite Kontrol
Panonun devreye alınmadan önce tüm testlerden geçirilmesi zorunludur:
- İzolasyon direnci testi (megger ile)
- Toprak sürekliliği testi
- Fonksiyon testleri (butonlar, sinyal lambaları, PLC komutları)
- Tip testlere sahip güvenilir ellerde olması
- Fiziksel denetimler (vida sıkılığı, kablo düzeni, etiket kontrolü)
Tüm bu kontrollerden geçen panolar, test raporlarıyla birlikte kalite onayından geçer.
8. Sevkiyat ve Devreye Alma
Testleri başarıyla tamamlanan pano, montaj sahasına sevk edilir. Bu süreçte:
- Kırılmalara karşı uygun ambalajlama yapılır
- Proje ekibiyle montaj koordinasyonu sağlanır
- Kablo bağlantıları tamamlandıktan sonra devreye alma testleri yapılır
- Gerekirse kullanıcıya teknik eğitim verilir
Sevkiyat sonrası devreye alma, sistemin güvenli çalışması için çok önemlidir.
Sonuç: Elektrik Panosu İmalatında Mühendislik Kalitesi Fark Yaratır
Elektrik panosu üretimi, yalnızca sac ve şalt malzeme birleştirmekten ibaret değildir. İyi planlanmış bir tasarım, kaliteli malzeme seçimi, titiz montaj ve eksiksiz test süreçleri; sistemin ömrünü uzatır, iş güvenliğini artırır.
Çiğdemler Enerji, CE ve TSE belgeli, projeye özel mühendislik çözümleriyle, her ölçekte elektrik pano imalatı uçtan uca tüm sürecinde uzmanlığını sahaya yansıtır.
Projenize özel pano ihtiyaçlarınız için bizimle iletişime geçin.